By

ቆለን ስኽራንን ኤርትራውያን!

ረድኢ መሓሪ /ኣለና/ 01 ታሕሳስ 2014

ስኽራን የዕብድ’ዩ። የጻልእ፡ የዘናብል’ውን ኢዩ። ስኽራን ሓው ምስ ሓው የባእስ፡ ምስ ፈጣሪ የራኽስ። የኽስር፡ ኣማስይኡ ከኣ ናብ ሃው ዝበለ ገደል የጽድፍ። ስኽራን ኤርትራውያን ናብ ዘይሽረጥ፡ በዓል 44 ቆለ (ዛርቲ) ካብ ዝቕየር ድማ ኣይወሓደን። እዋሓስ፡ አግብእ! ስኽራን ብኢሳይያስ’ምበኣር ኣማስይኡስ ምጽናት ሃገርን ህዝቢን ደኣ ኮነ።

ወይ መስደምም! ‘ነዚ ክትግዕታ’ዶ ትርህጻ’ ከም ዝበሃል፡ ህዝቢ ኤርትራ ብኣራዊት ንክጠፍእ፡ ኣብ ገዛእ ደጎሉ ኣሰለት ኣዕብዩ ከይኣክል፡ ዳሕራዩ ዝኸፍአ ከኣ፡ ከም በዓል ዛርቲ ደቁ ኣብ ባሕሪን ምድረ-በዳን እናሃለቑ ስእሊ ኢሳይያስ ሓንጊጡ ይስዕስዕን ይቆጻጸን። እዚ ተግባር’ዚ ርእሰ ቅትለት ኢዩ።

ኣሰለት እታ ኣብ ለሰታት ጋሽ ሳሕቲ ግዜ እትረአ ደም እናሰተየት እትነብር ገበል መሰል እንስሳ ኢያ። ንሰብ ብከምዚ ኣብዚ ስእሊ ናይ ኣቶ ዓብዱ ንርእዮ ዘለና ትጥምጠሞ’ሞ፡ ደሙ ሰትያ ትቀትሎ ነበረት። ቀደም ግዜ መብዛሕትኦም ሰብ መታሕት፡ ካራ ዓጢቖም ንክኸዱ ይግደዱ ነበሩ። እቲ ተባዕ ሰብ፡ ኣሰለት ምስ ተጠምጠመቶ፡ ካራ መዚዙ ኢዩ ዝቖርጻ ዝነበረ። ስለዚ ነዚ ደም ህዝቢ ዝሰቲ ዘሎ ኣሰለት ሃገርና ደኣ ሎሚ መን ይበድሃዮ?

እቶም ብዛዕባ ኣሰለት ብዙሕ ኣፍልጦ ዘይብልኩም ዳሕረዎት ወለዶና፡ ንሰብ ጋሽ ባርካ ሕተቱ። ኢሳይያስ ብደም ኤርትራውያን ጎጽጊጹን ብኣዕጽምቲ ጀጋኑና መዊጹን ካብ በረኻ፡ ናብ ውሽጢ ሕብረተሰብ ዝኣተወ ኣሰለት ህዝብና ኢዩ። እነሆ ክሳብ ሎሚ ብድሕሪ ናጽነት እውን ደም ንጹሃት ደቂ ኤርትራ እናሰተየ ይነብር ኣሎ። መሲሉና! እወ መሲሉና ኢሳይያስ ብኤርትራን ህዝባን ዝቑርቆር፡ መሲሉና ኢሳይያስ ያኢ ጓሳ ህዝቢ ዝኸውን!

እቲ ዘሕዝን ግን፡ ኤርትራውያን ብዝናን ምልኪን ኢሳይያስ ካብ ዝሰኽሩ ፍርቂ ዘመን ኮይኑ ኣሎ። ወላ’ኳ ኣብዚ ግዜ’ዚ ብዙሓት ዜጋታት ካብ ስኽራን ተገላጊሎምን ካብቲ ሕሱም በዓል ሽራራ ቆለ ተሸሪጦምን እንተሃለዉ፡ ዛጊት ዘለዉ ሰኽራማትን ሰብ ዛርቲን ግን ውሑዳት ኣይኮኑን። ወዲ ሰብ ንገለ ሰዓታት ወይ መዓልታት፡ እንተነውሐ ከኣ ንሰሙናት ክሰክር ይኽእል ይኸውን። ስኽራን ኤርትራውያን ግን ገደብ ዝሰኣነ፡ መመሊሱ ዝእለኽ ኮሮንሾን ቡቕሊን ኢዩ።

ስኽራን ብመስተ ጥራይ ኣይኮነን ዝረአ። ሰባት ብሓጎስ፡ ብሽመት ይኹን ብሃብቲ ይሰኽሩ ኢዮም ክበሃል እንከሎ፡ መወዳእታ ኣለዎ። ሰባት ብመስተ እንተሰኸሩ’ውን፡ ኣብ ዝተወሰነ ግዜ ይበንን ኢዩ። እቲ ዝኸፍአ ስኽራን ግን፡ ከምዚ ስኽራን ኤርትራውያን ብባዶ ዝና ኢሳይያስ ኢዩ። ኣብ ውልቀ ሰባት ዝፍጠር ገደብ ኣልቦ እምነትን ምልኪን ከምዚ ኤርትራን ህዝባን ረኺቦሞ ዘለዉ ርካብ ኢዩ ዘስዕብ። እቲ ኣዝዩ ዘገርም፡ ብዙሓት ምንም ምስ ስርዓት ህግደፍ ረብሓ ዘይብሎም ኤርትራውያን፡ ህዝቢ እናጸነተን ሃገር እናጠፍአትን ንተግባራት ኢሳይያስ እናረኣዩ ገና ዝሰኸሩ ምህላዎም ኢዩ። ኣብ ዝተፈላለየ እዋናት ብስዉር ጥራይ ዘይኮነስ፡ ኣግሂዱ ኣብ ርእሲ ኤርትራውያን እናኣሽካዕለለ፡ ገና ብኢሳይያስ ዘጉርዑ፡ ዘይተሸረጡ ሰብ ቆለ ብዙሓት ኣለዉ።

ኢሳይያስ ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ዘለዎ ንዕቀት፡ ብዘየዳግም ቃላት ኣግሂዱ ነጊሩና ኢዩ። እዚ ከኣ ንሕና ካብ ዝሃብናዮ ናእዳ ዝተበገሰ ኢዩ። ‘ደርሆ ጻሕቲራ-ጻሕቲራ መሕረዲኣ ተውጽእ’ ከም ዝበሃል፡ ኤርትራውያን ድማ ልዕሊ ፈጣሪ ንኢድናን ሞጒስናን መጽነቲና ኣሰለት ኣምጺእና። ኢሳይያስ ካብ ግዜ ናጽነት ክሳብ ሎሚ 2014 ኣብ ቲቪ ህግደፍ ዝገበሮም ቃለ መሕትታት፡ ብዘይካ ንህዝቢ ዘናሹን ዘነኣእስን፡ ተስፋ ዘቑርጽን ዘሰንብድን፣ ካልእ ህዝባዊ ዛዕባ ኣይሰማዕናን። ኣብ ደገ ምስ’ዝመደበረን ማዕከናት ዜና’ውን ብዘይ ስኽፍታ ኣሽካዕላሉ ገሊጹዎ ኢዩ። ንኣብነት፡ ኣብ ተለቪዥን ኣልጀዚራ ብዛዕባ ፕረዚደንታዊ ምርጫ ኣብ ዝተሓተተሉ ግዜ፡ “…ምናልባት ድሕሪ 30 – 40 ዓመታት እንተተገብረ” በለ። ቀጺሉ፡ ነቲ ብሰንኪ ኤርትራውነቱ ጥራይ ናብ ጉድጓድ ዒራዒሮ ዝተሓየረ ጋዜጠኛ ፍስሃ ዮሃንስ /ጆስዋ/ ‘ትፈልጦ’ዶ’ ተባሂሉ ኣብ ዝተሓተተሉ ግዜ ድማ፡ ምንም ከም ዘይፈልጦ ገለጸ። ቅድሚ ውሑዳት ዓመታት ኣብ ኒው-ዮርክ ብኣካል ተረኺቡ ኣብ ቅድሚ ካብ ካናዳን ኣሜሪካን ዝተኣከቡ ኣሽሓት ሰኽራማቱ ኤርትራውያን፣
“…ንዓይ ኣብ ኤርትራ ዝቖጸረኒ ሰብ ይኹን ደሞዝ ዝኸፍለኒ’ውን የብለይን” በሎም። ሰኽራማት ከኣ ኣጻብዕቶም ክሳብ ማይ ዝምዑግ፡ መመሊሶም ደኣ ኣጣቕዕሉ። “…ኣነ ድቃስ እፈቱ’የ፡ ብዙሕ ሰዓታት እየ ዝድቅስ” ድማ በለ ኣብ ቲቪ ህግደፍ። ‘ደቃሲ ኣይሓሉኻ፡ ነዓቒ ኣይፍቶኻ’ ዝበሃል ደጊም ከምዚ ኢዩ። “…ሰብ ናብ ማይ ዘለዎ ኢዩ ዝኸይድ’ምበር፡ ማይ ናብ ሰባት ዘለዉዎ ኣይመጽእን ኢዩ” ክብል’ውን ኣሽካዕላሉ ደገመ። እዚ ቃና’ዚ ብካልእ ኣበሃህላ፡ ንክቱር ንዕቀትን ጠቃር ጽልኢን ዘመልክት ላግጺ ኢዩ። ብዛዕባ ቅዋም ከኣ ሕፍር ከይበለ፣ “… ቅዋም ክንነድፍ ኢና … ወ.ዘ.ተ…” በለ። ሰብ ናይ ገዛእ ርእሱ ክብሪ’ኮ ኣለዎ ኢዩ። ናይ ሎሚ ሰኽራማት ኤርትራውያን ግን ክብርታቶም ዝሓረጁን ውሽጦም ዝመኸኹን ዝተጀልሑን፡ ኣብ ኣራእሶም ንዝደየበ ሕሱም ቆለ ክፍውሱ ዘይክእሉ፤ ብክታብ ኢሳይያስ ዝደንዘዙ ሰባት ኢዮም እንተተባህለ፡ ኣይተጋነነን።

ህዝቢ ኤርትራ፡ ሕሉፍ ኣምላኺ ህዝቢ ኢዩ። ንኢሳይያስ ከም ሰብ ዘይኮነስ፡ ከም ነብዪ ኢዩ ርእዩዎ። ገለ ኤርትራውያን ኣዴታት ሕሉፍ ሓሊፍወን ንስእሊ ኢሳይያስ ኣብ መንጎ ኣሳእል ቅዱሳን መላእኽቲ ሰቐልኦ። ፍዳ እዚ ሓጥያት’ዚ ድማ እነሆ ደም ኤርትራውያን ናይ ቀደምን ናይ ሎሚን ኣብ ፈቐዶ ሲናይን ባሕሪን ደመ-ከልቢ ኮይኑ ተሪፉ ኣሎ። ኤርትራ እትበሃል ሃገር ናብ ዘይምህላው፡ ኤርትራውያን ዝበሃሉ ህዝቢ ድማ ናብ ዛንታ ኦሪት ዘፍጥረት ገጹ ይገማገም ኣሎ። ኢሳይያስ ናብ ሜዳ ኤርትራ ካብ ዝተሰለፈሉ፡ ብፍላይ ከኣ ካብታ ናብ ዓላ ዝተጸንበረላ ቅርስስቲ መዓልቲ፡ ክሳብ ሎሚ ከም ኣሰለት ሩባ ጋሽ ንልዕሊ 40 ዓመታት ደም ደቂ ኤርትራ እናሰተየ ዝመጸ ሓደገኛ ፍጥረት ኢዩ። ካብ ግዜ ሰብዓታት ጉዕዞ ኤርትራውያን ኣብ እንምርምረሉ ግዜ፤ ስኽራን ኤርትራውያን ብዝና ኢሳይያስ ገደብ ኣልቦ ኮይኑ ንረኽቦ።

ኣብ ክፍላ ሰብዓታት፡ ‘ኢሳይያስ ኣፈወርቂ ንስኻ ትጋደል፡ ኣዴኻ ትበኪ’ ኢልና ደረፍናሉ። ዕሉም! ከደ…ከም ጠበቕ ርእሱ እናነቕነቐ ከደ! ንሱ ባዕልና ብዝሃብናዮ ቡቕሊን ጌሶን ሰኺሩስ ንመላእ ህዝቢ ኤርትራ ከኣ ኣስከሮን ኣደንዘዞን። ‘ኢሳይያስ ብሽጉጡ ገይሩ ስሙ ዝጽሕፍ ተኣምራታዊ ፍጥረት ኢዩ’ ኢልና ከኣ ተወሳኺ ሸውዓተ ቀመማትን ኮረሪማን ነስነስናሉ። እቶም ምንም ብዛዕባ ገድሊን ኢሳይያስን እንዶ ዘይብሎም ንኣሽቱ ሰብ ቆለን ሰኽራማቱን ከኣ፡ በቲ ናይ ቀደም ጥጅእ ስለዝሸገጉ፣ ‘ኣንበሳ ናቕፋ’ ዝብል ሽመት ኣጠመቕዎ። እቲ ኩሉ ሸብዳዕዳዕ ደቂ ኤርትራ’ምበኣር ደምና ንከንቱ ከም ዝፈስስ ገበሮ። ኢሳይያስ ኣብ 1973 ነቶም ብዘይካ ናይ ምእራም፡ ካልእ ዕላማ ዘይነበሮም ምሁራት፡ ‘መንካዕ’ ዝብል ስም ኣጠሚቑ ደም ጀጋኑ ተጋደልቲ ሰተየ። ገና እቲ ንጹህ ደም ኤርትራውያን ስለዘይጸገቦ፡ ኣብ 1976 ዓ.ም. እውን ብስም ‘የሚን’ ዝብል ሰበብ ኣጠሚቑ ናይ ብዙሓት ንጹሃት ምሁራት ደም ጨለጠ። ንሱ፡ እዚ ሓደገኛ ኣሰለት ህዝቢ፡ ካብ ዕለት ምስላፉ ክሳብ ሎሚ ዝሰተዮ ደም ብምንታይ ይዕቀን? እንድዒ!!

ተመኩሮ ከም ዝምህረና፡ ኣብ ቅድሚ ገበነኛ ኢሳይያስ ዝኾነ ኤርትራዊ፡ ሃይማኖቱ፡ ብሄሩ፣ ማዕርጉን ደረጅኡን ብዘየገድስ፣ ተኣማኒ ኣይኮነን። ንሓደ ኤርትራዊ ክሳብ ዘድልዮ ተጠቒሙ ኢዩ ዝድርብዮ። ተመኩሮ ሰለሞን ወልደማርያም ኣብ ዘመነ ገድሊ፡ ጉጅለ 15፡ ኣብ ግዜ ናጽነት፣ ሎሚ ዘጥፍኦም ዘሎ ሚኒስተራቱን መኮንናቱን፡ ዘደስክሎም ዘሎ ጀነራላቱን ወሲኽካ፣ ህያው ምስክራት ኢዮም። ኢሳይያስ ዓርኪ፡ ኣማኒ፡ ብጻይ የብሉን። ዕድመ እንተለቂቡ ከኣ፡ ነቶም ተሪፎም ዘለዉ ምስጢራቱ ዝፈልጡ ገዳይም በብሓደ ከጥፍኦም ኢዩ። ኩሉ ተግባራቱ ከም ዘነጽሮ ድማ፡ ብድሕሪ ምብራዕ ኲናት ባድመ ጥራይ ዝሰተዮ ደም ኤርትራውያን መዘና የብሉን። ብሰንኪ ኣብ ደቂ ኤርትራ ዝነበሮን ዘለዎም ምጥርጣር፡ ኣብዚ ሕጂ እዋን ንሚኒስትሪ ምክልኻልን ንሃገራዊ ጸጥታን በቶም ዶላራት እናኣኾለሰ ዘዕበዮም፡ ብደም ዝቐርብዎ ሰራዊት ደምህት ኢዩ ዝሕሎ ዘሎ።

ደጊም ዝተረፈ ደም ከይተጸንቀቐ እንከሎ፡ ይኣክል ስቕታ! ኣንታ ደም ዝነባዕካ ወዲ ሃገር ካብ ስኽራንካ ውጻእ’ሞ ሎሚ ቆለኻ ተሸረጥ። ኢሳይያስ ኣፈወርቂ ከምቲ ገርሀኛ ኮማንድስ ብድሕሪ ውዕሎ ኲናት ግራት ኣውሊዕ፦ “እንተ ብጸሎት ኣቦይ፤ እንተስ ብጸሎት ኣደይ ወላዲተይ ንዓይ ንምቕታል ዝተተኮሰት ጥይት ንቆቢዐይ ሃሪማ ከይዳ ኣላ” ዝበሎ፤ እዚ ዕሉል ኣሰለት ሰብ’ዚ ድማ ካብ ሰብዓታት ክሳብ ስርሒት ጅግና ወዲ ዓሊ፡ ብዙሕ ግዜ ካብ ሞት ንስክላ ኣምሊጡ ኢዩ። ሎሚ ነታ ገርሀኛ ልብና ካብ ቦትኣ ወጊንና ብሓንቲ ሮቦት ልቢ እንተንመራመር፦ ዕሉል ሽፍታ ኢሳይያስ፡ ካብ ግዜ ምጅማር ሰብዓታት ንኣከያይድኡ ኣብ እንምርምረሉ ግዜ፤ ሓቀኛ ምስሉ ብንጹር ክረኣየና ምኸኣለ። ቆለኻ ንክበርር፡ ንፍልልያት ሃይማኖትን ኣውራጃን ወጊድ ኢልካ፣ ተሸረጥ ኣንታ ህዝቢ!

ኦ! ሓርነትን ሰላምን ንርብዒ ዘመን ሃረር ዝበልካ ህዝብና ብሓበራ፣ ህዝቢ ቆላን ከበሳን፣ ብሄራትና ሕመረት መንነት ደቀባት ኤርትራ፣ ኣብ ገጠራትን ከተማታትን ብኣሰለት ደምካ ትምጸ ዘለኻ ኤርትራዊ ዜጋ፡ ሎሚ ካብ ስኽራንካ ተበራበር። ኣንታ ቁንጣሮ ዝተረፍካ፡ ኣብቲ ጽንኩር እዋን ተጋድሎ፣ ንማይ ብመኽደን ብራሾ ተኻፊልና ዝተጓዓዝና፡ ኣብ ውዑይን ዝሑልን ኩነታት ከም ጽሩይ ወርቂ ብሓዊ ተፈቲንና ዝወጻእና ተጋዳላይ ነበር’ውን ካብቲ ሕሱም እምነት ተገላገል። ኣንታ ወግሐ-ጸብሐ ብዘይካ ሞትን ኣውያትን ዕልልታ ዘይሰማዕካ ህዝቢ ኤርትራ! ኣንታ ብዘይካ ጥሜትን ሓሳረ-መከራ ግፍዕታት ህግደፍን ካልእ ንቡር ህይወት ዘይትፈልጥ ጅግና ህዝቢ፣ ነቲ ደምካ ሰትዩ ዘማህመነካ ጨካን፡ ከምቲ ንኣሰለት ብካራ ዝጨዳ ጅግና በዓል መታሕት፡ ክሳድ ኢሳይያስ ንምብታኽ፡ ካብ ቆለኻ ተሸረጥ’ሞ፡ ሃገር ንሓዋሩ ከይጸነተት ሎሚ ወስን።

ኣንቱም ውሑዳት ገፋዕቲ፣ ኣንቱም ንሓርነት ህዝቢን መጻኢ ዕድል ሃገርን ወለዶታትን ብካፕሬቶን ቺፋዝን፣ ጽባሕ ብዘይሰፍርዎ ‘ገዛ መንግስቲ’ ብላንድ ክሩዘር መኪና፣ ጉንዖ ገንዘብን በናኒ ተስፋታት ኢሳይያስን ዝሰኸርኩም ሰብ ጽሮራን ይርሓሰና በሃልቲን፤ ህዝቢ ኤርትራ ሳንቲም ብሳንቲም ክጸባጸበኩም ምዃኑ ኣይትዘንግዑ። ኢሳይያስ ኮነ ኢሉ ኣእዳውኩም ብደም ጸይቕዎ ኢዩ። ኣብ ሜዳ ዝተጸየቐ ደም ከይኣክል ከኣ፡ ኣብ ኲናት 1998-2000 ዓ.ም. ካብ መራሕቲ ብርጌድ ንላዕሊ ንጹሃት መንእሰያት ንክትርሽኑ ባሪኹልኩም ኢዩ። ንህዝብኹም ትኽሕስሉ መንገዲ ምንዳይ ደኣ ምነበረኩም’ምበር፡ መመሊስኩም ክትሕንግዱስ ዘወጻጽኣኩም ኣይኮነን። ህዝቢን ገበነኛታትን ዝራኸቡላ፡ እንኮ መዓልቲ ኣላ!

‘ዘመን ውራ-ውራ ነብስኻ ኣይተዕብራ’ ከም ዝበሃል፤ ሓደ ኣባል ሃገራዊ ኣገልግሎት ኣብ ከቢድ ጊልያዊ ስራሕ ትሕቲ ሓደ ዶላር ን24 ሰዓታት ክኽፈሎ እንከሎ፣ ኣንቱም ኣብ ታኼላ ብልሽውና ተሸሚምኩም ኣስናን ዜጋታት ኤርትራ ከም ዕፉን ኣየት ጨጪፍኩም ትህንኩቱ ዘለኹም፡ ናይ ጣዕሳ ግዜ ኣይተጸንቀቐን’ሞ ካብ ቆለታትኩም ተሸሪጥኩም ዝግ ኢልኩም ሕሰቡ።

ሎሚ ኣብተን ልዕሊ 320 ዝኾና ኣብያተ ማእሰርቲ ኣሰለት ኢሳይያስ፣ እሞ ከኣ ኣብቲ ፍጡር ንክነብረሉ ዘይምቹእ ማሕዩር፡ ኣብቲ ሙቐታ ማዕረ ሙቐት ሳውና ዝበጽሕ ስንጭሮ ዒራ-ዒሮን፣ ህበይ ዘይትነረሉን ኣጻምእ ዊዓ፣ ኣቦታትና ብግዜ መግዛእቲ ጣልያን ዝምቁሑሉ ዝነበሩ ናኹራ፣ ኣብ ትሕቲ መሬት ዝርከብ ኣብያተ- ማእሰርቲ ኣዳርሰር ወ.ዘ.ተ… ልዕሊ 40 ሽሕ ደቂ ኤርትራ ብከቢድ መቑሕ ተኣሲሮሙሉ ኣብ ዘለዉሉ ናይ ፈተነ ግዜ፣ ማዕጾ ሕልናኹም ኳሕኩሑ።

ይኣክል ስኽራን ብውልቀ ሰብ፡ ቆለን ስኽራንን ብኢሳይያስ፡ ግዝኣተ-ኢሳይያስ መኽሰብ እንተዝህልዎ ምርጫና ምኾነ። ከምቲ “…ሓንሳብ ዝግ በሉ’ሞ ኣነ እግዚኣብሄር ኣምላኽኩም ምዃነይ ክትፈልጡ ኢኹም” ዝበሎ ቅዱስ መጽሓፍ፣ ኣንቱም ገና ስኹራት ዘለኹም ሰብ ቆለ ኤርትራውያን፣ እስከ ሓንሳብ ዝግ በሉ’ሞ፡ ንኤርትራን ህዝባን፡ ንመንግስቲ ኢሳይያስን ኣቀዋውምኡን ብድሕሪ 24 ዓመታት ተመልከቱዎ።

ሞት ክናና ንኢሳይያስ!
ደበሳ ኢዮብ ንህዝቢ ኤርትራ!!

ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተ ክርስቲያን ኤርትራ ሕጂከ ናበይ ገጻ ተምርሕ ኣላ

(1ይ ክፍሊ) ቤተ ክርስቲያን ብመሰረቱ ብደም መድሓኒና ክርስቶስ ዚተዓደገት ብጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ እትምራሕ ሰማያዊት፡ መንቅብ ኣበር ዘይብላ ክብርትን ቅድስትን  መንግስቲ እያ። “ብቓሉ ገይሩ ብምሕጻብ ማይ ምስ ኣጽረያ፡

ርስሓት ዕጣር፡ ወይ ንእኡ ዚመስል ገለ ነገር ዜይብላ ብዘይ መንቅብ ቅድስትን ክብርትን  ቤተ ክርስቲያን ገይሩ ንርእሱ ምእንቲ ኬቑማ ኢሉ ርእሱ በጃኣ ሃበ (ኤፌ 5፡ 25-27)።  ነዛ ብደም መድሓኒና ክርስቶስ ዚተጠርየት ድማ ከምቲ ፍቓዱ ገይሮም ብመንፈስ ቅዱስ ምእንቲ ኪመርሕዋ ሃዋርያትን ኤጲቆጶሳትን ሸመላ። “ንርእስኹምን ነታ ብገዛእ ደሙ ዜጥረያ ቤተ ክርስቲያን ኣምላኽ ክትጓስዩ መንፈስ ቅዱስ ኤጲስቆጶሳት ገይሩ ኣብኣ ዚሸመኹም ኵሉ መጓሰ ሓልዉ” ። ኣነ ምስ ኣግለስኹ ነቲ መጓሰ ዘይንሕፉ እኩያት ተዃሉ ከም ዚኣትውኹም እፈልጥ ኣሎኹ (ግብ 20:28)።

እግዚኣብሄር ኣምላኽ ምሕረቱ ይልኣኸልና እምበር ምምሕዳር ቤተ ክርስቲያንና ካብቲ ኃዋርያውን ቀኖናውን መገዲ ወጺኡ፡ በቶም ንኽመርሑ ብቤተክርስትያንን መንፈስ ቅዱስን ዝተሾሙ ኣቦታት ዘይኮነስ፡ ብወለንታን ውጥንን ፖለቲከኛታትን መሰራሕቶም “ብዓል ንብላዕ ስርናይ ክሳብ ሰማይ” ካብ እትወድቕ ብዙሕ ዓመታት ኣሕሊፋ ኣላ። ሎሚ ከም ደቂ ቤተ ክርስቲያን እቲ ቅልስና ምስ ስጋን ደምን ጥራሕ እንተ ኩይኑ ኣይክንዕወትን ኢና። ከምቲ ቅ.ባስልዮስ ኣብ ዝደረሶ ጸሎት “ነኣኩቶ” ወትሩ እንደግሞ “ኦ መፍቀር-ሰብ፣ ነዛ ቅድስቲ ዕለት እዚኣን፣ ኵሉ ዘመን ህይወትናን፣ ንዓኻ ብምፍራህ ብፍጹም ሰላም ክንፍጽሞ ካብቲ ሠናያትካ ንኽትህበና ንሓትትን ንልምንን ኣሎና። ኵሉ ቅንኣትን፣ ኵሉ ፈተናን፣ ኵሉ ግብር-ሰይጣንን፣ ምኽሪ ክፉኣት ሰባትን፣ ኅቡእን ግሁድን ዝኾነ ምልዓል ጸላእን፣ ኦ ጎይታ ካባይ ኣርሕቕ፤ ካብ ኵሉ ህዝብኻ’ውን ኣርሕቕ፤ ካብዚ ቅዱስ ቦታኻ እዚ’ውን (ቤተክርስቲያንካውን) ኣርሕቕ።” እቲ ቅልስ ምስ ናይ ጸልማት ገዛእቲ እዛ ዓለም እዚኣን፡ ምስ መንፍቲ እኸይን ኣብ ሰማይ ምዃኑ ፈልጥና፡ ኵሉ መንፈሳዊ ኣጽዋር ለቢስናን ኣልዒልናን እንተ ተዋጊእና ግና ብሓይሊ ኣምላኽ ክንስዕር ኢና። ካብቲ ዕላማ መንፈሳዊ ውግእና ኪኸውን ዘለዎ፡ ገና ቤተ ክርስቲያን ኣብ ድቕድቕ ጸልማት ኣትያ፡ ህዝብና ኣብ ፈቀዳ ቤት ጠንቛሎን፡ ተስፋ ምቝራጽን ኣትዩ፡ ኣወዳትናን ኣዋልድናን ንሕሰም ስደትን ዝርጋንን ምንዝርናን ተቓሊዐን፡ ኣብ ዘበናት ተራእዩ ዘይፈልጥ ስቃይን ኣደራዕን ወሪዱና ኣሎ።

ኣብ ቤተክርስትያንና ኣትዩ ዘሎ ህቦብላ፡ ኣብታ ሃገር ዝነፍስ ዘሎ ንፋስ እዩ መንቀሊኡ። ብሰንኪ ድሕረት ትምህርቲ፡ ካብተን ካልኦት ናይ ክርስትያን ማሕበራት፡ ዝደኸመ ምሕደራ ንደጋውን ዓለማውን ኢድ ዘእቱ ነቓዕ ስለ ዝጸንሓና፡ እቲ ንፋስ ኣብ ኩለን እኳ እንተነፈሰ ኣባና ግና ናብ ህቦብላ እዩ ተቐይሩ። ተለኻኺምካ ውድቀት እዩ። ኵሉ ቁጠባ እዛ ሃገር እዚኣ ተረሚሱ፡ ኣብ ክንዲ ምዕባለን ልምዓትን፡ ፍትሕን ፍርድን ጠፊኡ ማእሰርትን ተራእዩ ዘይፈልጥ ብልሽውናን ብዘይ መጠን ሳዕሪሩ ንርእዮ ኣሎና። እዞም ኣብ ከምዚ ዚኣተዉ መብዛሕትኦም ደቂ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ሃይማኖት ምዃኖም ሓደን ክልተን ዜድልዮ ኣይኰነን። ምኽንያቱ ብዚግባእ ወንጌል ስለ ዘይተማህሩን ካብቶም ክርስትያን ዓብላሊ ቕጽሪውን ስለዘሎና እዩ።

እቲ ካብ ኵሉ ዚኸፍኣ ድማ ቤተ ክርስቲያን ሓጹር ዘይብላ ቀጽሪ  በዓቲ ጐሓሉትን ሰርቕትን ዀይና ንዅሉ ናታን ዘይናታን ዕርቃና ትርኣየሉ ዘላ ምዃኑ እዩ ። እቶም  ሰይጣን ነዚ ክፍኣት እዚ ዚጥቀመሎም ዘሎ ቀንዲ ተዋሳእቲ፡ መንግስታዊ ኣካላት (ላዕለዋይ ኣካል ስለያ ከም በዓል ወዲ ካሳን ናቱ መሓውር ዚዀነ ብስም ሃይማኖታዊ ጉዳይ ዚጽዋዕ መሪሕነትን)፡ ገለ ካብቶም ብትምህርቲ ሰንበት ዚጽዋዕ ኣባላት መሪሕነት፡ ኣባላት ስለያን ህግደፍን ዚዀኑ ካህናት ከም በዓል ቀሺ ሳሙኤል ጸጋይ ዚኣመሰሉ ዕሉላት ዓለማውያን እዮም። እዚ ጠንቂ መሰረቱ እዚ ብሱል ትምህርትን ጥርኑፍ ኣመራርሓን ምሕደራዊ ትምህርቲ ውሉደ ክህነት ከም ናይ በዓል ካቶሊካዊት ቤተ ክርስቲያን ዘይምህላዉ እዩ። ባጀት ስለ ዘይብላ፡ ንምሕደራኣ ዚኣክል ገንዘብ ስለ ዘይብላ ብሰንኪ ዘይምእኩል ኣመራርሓ፡ ምትእትታው ግዳማውያን ሓይልታት ሰላባን ግዳይን ናይቶም ዚምውልዋ ኣካላት ዀይና ትርከብ ኣላ።

ቤተ ክርስቲያን ኦርቶዶስ ኤርትራ ካብ ግዜ ናጽነት ጀሚራ ኣብ ትሕቲ ድጐማን ምሕደራን መንግስቲ ምህላዋ ንዅሉ ከም ጸሐይ ቀትሪ በሪሁ ዝርአ ዘሎ ሓቂ እዩ። ተዋህዶ ሃይማኖት ኣብ ኤርትራ፡ ብብዝሒ ሰዓብቱ ዓብላሊ ሃይማኖት ስለ ዚዀነ፡ ብመጠን ዚገበርካሉ ኣበርክቶ፡  ኣብ ትሕቲ መሪሕነትን ቝጽጽርን ከተእትዎ እቲ ዚቐለለ መገዲ ድጐማ ምሃብ እዩ።  ፖለቲከኛታት ዝወጠንዎን  ዝተመነይዎን ረኺቦም። እዚ ንመንፈሳዊ ዕቤቱን፡ ንሓድነቱን ጽንዓቱን ዘይዀነስ፡ እንታይ ደኣ መሳርሒ ፖለትካ ገይርካ፡ ሰለባኻ ምግባርን ንዘይትደልዮም መራሕትን ኣገልገልትን ድማ ብስም ቤተ ክርስቲያንን መራሕነታን ምእሳር፡ ምብራርን ምውጋዝን እዩ። ቤተ ክርስቲያን ክሳብ ሕጂ ንሳ ብዘይመረጸቶም፡ ብመንግስቲ እተምዘዙ፡ ጭዋታት እረ ገሊኦምስ ህላዌ ኣምላኽ ዘይኣምኑ ወኪላት መንግስቲ ክትምራሕ ጸኒሓን ኣላን።

ኣብዚ ቀረባ እዋን ብስም ሽዱሽተ ገዳማት ዚወጸ ፡ ንኣቶ ዮፍታሔን ንቐሺ ሃብቶምን ኣብ ዘበነ ስልጣኖም ዝፈጸምዎ ገበናት ጠቒሱ ዜወግዝ ጽሑፍ ኣብ መላእ ኤርትራ ኪዝረበሉ ቀንዩ። ብርግጽ ፖለቲከኛታት ተንተንቲ እዃ እንተ ዘይዀንና፡ እቲ ፈጺሞምዎ ዚበሃል በደል ብናይ መን ስልጣንን ሓይልን እዮም ፈጺሞምዎ ንዮፍታሄን ሃብቶምን ናብዚ ዘይግብኦም ስልጣን መን ኣደይብዎም? ስለምንታይ? ኢድ መን ኰይኖምከ ሰሪሖም? መን ብዝሃቦም በትሪ ሃሪሞም?  እቲ መልሲ ፍሉጥ እዩ። ንምንታይኸ ሕጂ ባዕሎም ብገዛእ ስልጣኖም እዝን እትን ከም ዚገበሩ ተጋኒኑ ይዝረበሉ ኣሎ? እቲ ዓቢዪ መልሲ ሕጂውን ዚዀነ ዚመጽእ እቲ በትሪ እቲ ካብቶም ንቤተ ክርስቲያን ስልጣና ዚገበታ መሪሕነት ተዋሂብዎ እዩ ኪመጽእ። ማለት እቲ በትሪ እቲ እዩ ሕጂውን ኢድ ቀይሩ ኪመጽእ እምበር፡ ዘምጽኦ ፍታሕ የለን።  ብኻልእ ኣዘራባ እቲ በትሪ ከም ዝነበሮ ኪቕጽል ምዃኑ ዘጠራጥር እይዀነን።ኣብ ቤተ ክርስቲያን ሓድሽን ዘይነበረን ነገር ኪመጽእ እዩ ኢሉ ዚትስፎ፡ ተስፋ ዚገብር ኣዝዩ ገርሂ እዩ። ምናልባት ሓደ ሓደ ብዕዉር ጽልእን ኣምባገነንትን ካብ ክህነቶምን ኣገልግሎቶምን ብበዓል ዮፍታሄ፡ ሃብቶምን ቀሺ ሳሙኤን ዚኣገድዎምን ዚወገዝዎምን ይምለሱ ይዀኑ። እንተ ዘየለ ሕጂውን እቲ ሓፈሻዊ መሪሕነትን መምርሕን ንሱ እዩ። መወዳእትኦም መሰክሕ ምዃኑ እንዳተፈልጠ፡ ልቢ ፈርኦን ዝወነኑ ስጋውያን፡ ምናልባት ብገለ ጸቕጥታት እንተ ዘይተዋጢሮም፡ ክሳብ እታ ዓባይ መዓልቲ ፍርዲ ከምዘይንስሑ፡ ቅዱስ ጽሑፍ ይምህረና። ሕጂውን እቲ በትሪ ረሲእነት ካብ ቤተ ክርስቲያን ኪለዓል እዩ ምባል ዘይሕሰብ እዩ። ንሓቅነቱ ድማ ንጊዜ ንሓድጎ፡ እቲ ዅሉ ዚኽእል እግዚኣብሄር ይቕረ ይበለልና ይወድኣልና። ዘበን ፍትሕን፡ ምሕረትን ፍቕርን ካብ ኣምላኽ ይውረደና።

ይቕጽል

መበል 44 ዓመት ዝኽሪ ሰማእታት ህዝቢ ዖናን በስግዲራን።

መዓልቲ ዝኽሪ ሰማእታት ሰላማዊ ህዝብታት ኤርትራ ኣብ ግዜ መግዛእቲ ብፍላይ ከኣ ህዝቢ ዖናን በስግዲራን ኣመልኪቱ ዝወጸ ፍሉይ ጽሑፍ።
ሰላም ቅሳነት ራህዋ ምዕባለ ክህሉ ወትሩ ግዜ ናይ ዝኾነ ሰብ ድለት`ዩ።ካብ ሰላምን ቅሳነትን ዝረብሑከኣ እቶምብባህሪኦም ደላይቲ ሰላም ዝኾኑዉጹዓት ህዝቢታት እዮም።ኣብ መንጎ ዓማጽን ተዓማጽን ናይ ረብሓ ፍልልይ ስለ ዘሎ፡ ኩሉ ግዜ ረጽሚ ኣሎ። እቶም ዓመጽቲ ሓይልታት ረብሓታቶም ንምሕላው ብቐጻሊኣብ ልዕሊ ህዝብታት ዅናት ምእዋጅንወራራት ምክያድ ነቲ ህዝቢ ኣንበርኪኾም ክገዝኡ ሓደ ካብቲ ብቀጻሊ ዘክኣይድው ገበናዊ ትርእዮ እዩ። እዚ ሎሚ ሒዝናልኩም ቐሪብና ዘለና ጽሑፍ ቅድሚ ኣርባዓን ኣርባዕተንዓመትብመግዛእቲዊ ስርዓት ሃይለስላሴ ኣብ ልዕሊ ሰላማዊ ህዝቢ ብሌን ኣብ ዖናን በስግዲራን ዝተኻየደ ኢ-ሰብኣዊ ጃምላዊ ህልቂት ሓቢርናንምዝካርዝዓለመ`ዩ።
ዝተበደለን መሰሉ ዝተሐድገን ህዝቢ መግዛእቲን ምዝመዝን ምስ መረሮ ድሕሪ ዝተውሰነ ናይ ሙጉሩምራም ግዜ፡ መሰለይ ክብረይ ረብሓታተይ ኣሕሊፈ ኣይህብን ብምባል ኣንጻር ገዛእትን ዓመጽትን ክለዓል መጻኢ ዕድሉ ባዕሉ ክውስን ካብ ምብጋስ ኣይተርፍን። ዓወቱ ድማ ኣየጠራጥርን።
ንጉሳዊ ስርዓት ሃይለስላሴ ናይ ኢትዮጵያ ግዝኣት ንምስፍሕ ብሽም ኢትዮጵያ ”ናይ ኣፍደገ ባሕሪ የድልያ፣” ”ብታሪኽ ኤርትራ ሓንቲ ዘይትፍለ ኣካል ዓባይ ኢትዮጵያአያ” ኢሉ፣ብሓያላን መንግስታት ብዝተገሩሉ ዘይሕጋዊ ዲፕሎማስያዊ ጉልባብ መሬት ኤርትራ ወሪሩ ቶቆጻጺሩዎ። ንህዝቢ ኤርትራ ንምምብርካኽ ዝሕግዞ ዘመናዊ ሰራዊት ሃኒጹ አጽዋራት ሸሚቱን፡ ዓለምለኻዊ ናይ ምስፍሕፍሕ ሓይልታት ብዝሃብዎ ወተሃደራውንቑጠባውን ተነዪቱ ንኤርትራ ክርግጽ ዝተሃንደደ።
ስራዓት ሃይለስላሴ ቅኑዕ ሕቶ ኤርትራዊ ሃገራዊ ናጽነት ክቅበልን ክምልስ ይትረፍ፡” ኤርትራ መሬታ እምበር ህዝባ ኣየድልየናን” ዝብል ቁሊዕ ናይ ምጽናት ፖሊሲ እዩ ተኸቲሉ። ነዚ ንምትግባር ድማ ሓጋይን ክራማትን ቀትርን ለይትን ከይፈለየ ህዝቢ ኤርትራ ንምምብርካኽ ዘይኣሎሞ ተንኮልን ዘይገበሮም ግፍዒታትን ኣይነበሩን።ብሰንኪ እቲ ዝተፈጸመ ታሪኻዊ ገበን ድማ ዝሰፍሔ ክፍሊ ህዝቢ ኤርትራ ናብራ ሓሲምዎም ኣደዳ ጥሜትን ስደትን ምዝባልን ስራሕ ምስኣንን ኮይኑ። ጭቆና ኣብ ዘለወሉ ቓልሲ’ውን ኣሎ። ከም ዝበሃል ህዝቢ ኤርትራ’ውን ቓልሲ መሪጹ።
እቲ ኣብ ከተማታት ኤርትራ ንሃገራዊ መሰል ንምጥባቅ ዝጀመረ ብሓረካ(ማሕበር ሸውዓተ ዝፍለጥ) ህዝባዊ ተቃውሞ፣ብዑሱባት ዘውዳዊ ስርዓት ተሪር ተጻብኦ ስለ ዝተጓነፎም፡ ንበረኻታት ብምኻድ ተቃሊሶም። ድሒሩ ድማ እቲ ቃልሲ ብተጋድሎ ሓርነትኤርትራን እዩ ቀጺሉ፡፡ሰውራ ኤርትራ ህዝባዊ ደገፍ ስለዝነበሮ ዘውዳዊ ስርዓት ሃይለስላሴ ብኣግኡ ብዕሸሉ ክድምስሶ ብጻዕቂ ተንቀሳቂሱ፡ ነዚ ቅነዕ ህዝባዊ ቃልሲ ክገትኦ ብዘይምኽኣሉ ”ዓጾ ዓጾ ንማዕጾ”ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ዓበይቲ ግህሰታት ኣብ ምፍጻምዩ ኣድሂቡ። ነዚ ንምትግባር በብግዝይኡ ተሞክሮ ዘለዎም ኡሙናት ዓበይቲ ጀነራላት ከም ጀነራል ተሾመ እርገቱ ህዝቢ ክነበርክኽ ይልእኽ ነይሩ፡፡ንኤርትራዊ ተቃውሞ ብሓፈሻ ንተ.ሐ.ኤ ድማ ብፍላይ ንምድምሳስ ”ዓሳ ንመሓዝ ባሕሪ ምንጻፍ” ብዝብል ባርባርዊ ትምክሕቲ ኣብ ምዕራባዊ ቆላታት ኤርትራ ብፍላይ ከኣ ንከባቢሰንሒት እቲ ሰውራ ከረን ከይኣቱ ብኣጀንዳ ንህዝቢ ከጽንት ተበጊሱ።
ጀነራል ተሾመ እርገቱ ብሰራዊት ጽነዕ ሓለዋ ተገሩሉካብ ኣስመራ ንከረን ገጹ ክንቀሳቀስ ምኻኑ ካብ ውሽጣዊ ስሩዓት ተ.ሓ.ኤሓበረታ ተመሓለሊፉ፣ኣብ’ቲ ግዜቲ ኣብቲ ከባቢ ዝነበሩ ተጋደልቲ ኣብ ከባቢ ባልዋ ካብ ዒላበርዕድ 5ተ ኪ.ሜ ኣድብዮም ብምጽናሕ ሃንደበታዊ መጥቃዕቲ ብምፍጻም ቀቲሎሞ።ብሞት`ቲ ጀነራል ዝተቖጥዑ ሰራዊት፣ ንህዝቢ ኤርትራ ዓቢ ዋጋ ክኽፍልዎ ሙዃኖም ይፍክሩ ነበሩ። እቲ ምቅታልን ምዝራፍን’ኳ ሓንቲ መዓልቲ ኣየዕረፉን። ኣብ መላእ ኤርትራ ብፍላይ ኣብ ገጠራት ባርካ፣ሰምሃር፣ ደንከል፣ ሳሕል፣ ሰንሒት ከምኡ ሓምሴን፣ ሰራየ፣ ኣኮሎጉዛይ፣ ኣብ ራዕድን ፍርሕን ይነብር ነይሩ። ኣብ ከባብ ከረን ንዝነበራ ዓድታት ብጃምላ ምርሻን ብሳንጃ ምሕራድን ብሓዊ ገዛውቶምን ግራውቶምን ምሕራር ንብረትምዝራፍ ልሙድ ኮይኑ ኔይሩ።
ጦር-ሰራዊትብ 30 ሕዳር 1970 ዓ.ም ልክዕ ቅድሚ 44 ዓመት ካብ ከተማ ከረን ዝተበገሱ ንሩባ ዓንሰባ ጸልማትተሸፊኖም ናብ መሬት ሰኹነይቲ20 ኪ.ሜ. ካብ ከረን ሪሒቑ ዝርከብ ቦታ ብመደብ ህዝቢ ንምቓታል ወፈሩ። ሩባ ዓንሰባ ሰጊሮምድሕሪ ምሕዳር ጋሕጋሕ ንግሆ ደሓን ኣሎና ዝብል ህዝቢ ሓደጋ ወረድዎ። ንኹሉ ናብ ማሕረሱን መጓሰን ክኸይድ ንዝሸባሸብ ዝነብረ ቆልዓን ሰበይትን ኣረጋውያንን ከይተረፉ ኣብ ሓደ ቦታ ብምእካብ ማይ ይኹን መግቢ ከይሃቡ ከርዲኖሞም ወዓሉ። ሃዲሞም ንካልኦት ከይሕብሩ ድማ ብጥብቂ ሓለዋ ተገሩሎም ወዓለ።እቶም ጦር-ሰራዊት ብተደጋጋሚ ዝብልዎ ዝነበሩ፣ ”ንስኻትኩም ንወንበድየ (ጀብሃ) ትሕግዙ ትዕንግሉ ትሓብኡ፡ ንስኹም ባዕልኹም ወንበድየ`ኹም፡ ካብቶም ንስኹም ትቅልብዎም ሽፍታ ፈሊና ኣይንርእየኩምን ኢና” ክብሉ ክህድድዎም ወዓሉ። ህዝቢ ክምህለልን ክልምንን ምፍትሒ ክረክብ ኩሉ ሰላማዊ ዝገብሮ ይገብር ኔይሩ። ነዚ ናይ ህዝቢ ብኽያትን ጸገምን ዘይግድሶ ክቀትል ዝወፈረ ወተሃደር ”ኣብ`ዚ ከባቢ ነፈርቲ ክድብድባ ስለዝኮና ኣብ መስጊድ” እተዉ ዝብል ምኽርን ሓይል ተሓዊስዎ ኣብ ምስጊድ እታ ዓዲ ኤእተዎም።ኩሎም ምስ ኣተው ኣብ ኣፍ ምስጊድ ብሚትሬስ ብምሳኹቲ ብዝተፈላልየ ዓይነት ብረትን ቦምባ ኢድን ተሳሃልዎም። እቲ ክፍዒ ክሳብ ክንደይ መሪር ከም ዝነበረ ንምብራህ ኣብ ማእከል ሬሳታት ሓደ ቆልዓ ብዕድል ዝደሓነ ጡብ ኣዲኡ ክጠቡ ዝተረክበ ኣሎ። ብዘይ ምሕረትብግፍዒ ዝሞልኦ ኣገባብ ልዕሊ 120 ሰባት ተቀማጦ በስግዲራቆልዓን ኣዴታትን ኣረጋውያን ከይፈለዩ ኣጽኒቶሞም። ኣብ ምስጊድ ኤእቲኻ ምቅታል’ውን ናቱ ፖሎቲካመግለጺኔይርዎ። ክሳብ ሰብዓታት ንሰውራ ኤርትራ ”እስላማዊ” ክብልዎ ካብ ህዝቢ ክርስትያን ክንጽልዎ ፈቲኖም’ዮም። ንህዝቢ ኤርትራ ግን መስጊድን ቤተ ክርስትያንን ክልቲኡ ቤት ኣምላኽ’ዩ። ገዛእቲ እምነት ከም ዘይብሎም ህዝቢ ኤርትራ ቀዲሙ ስለ ዝፈለጠ ሓድነቱ ኣደልዲሉ ተዋጊእዎም ብኣልማማ ምጽናት ከኣ ኣየቛረጸን፣በዚ ኣጋጣሚ`ዚኣብወክድባ ሰንበት መዓልቲ ካብ ቤተክርስትያን ንዝወጹ ሰላማዊ ህዝቢ 80 ሰብ ከም ዝቀተለ ይዝክር።
እቲ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ በስክዲራ ዝፈጸምዎ ኣረመናዊ ተግባርቀጻሉ ናብ ኩሉ ሊሒሙ`ዩ። ዖና ካብ ከተማ ከረን ክልተ ኪሎ ሜትር ርሒቃ ትርከብ ዓዲ’ያ።ነበርቲ ዖና ፈተውቲ ስራሕ ጻዕራማት ህርኩታት ሓረስቶት እዮም ነሮም። ዖና ዓባይ ዓድን ታሪኻዊት ቦታ ህዝቢ ብሌንን’ያ።ካብኩሉ ዖና ሓንቲ ካብተን ኣገደስቲ ቁልፊ ናይ ከረን ከኣ’ያ።ካብ ከረን ንገድሊ ዝኸይድን ዝኣቱን ሓበረታን ሰብን ስንቅን መድሃኒትን ሰለ ዝነበረት ንተጋደልቲ ኣገዳሲት ዓዲ’ያ ነራ።ወተሃደራውን ጸጥታውን ትካላት ንዖና ካብ ገጽ ምድሪ ክድምስስዋ መድብ ከም ዝነበሮም ኩሉ ዝፈርሆሓቂ እዩ ነሩ። ህዝቢ ዖናን ከባብን ነዚ ኹሉ እናፈለጠ ንዕላማኡ ጽንዓትን ተወፋይነትን ዘርኢ ዝነበረ ልዕሊ ተጋዳላይ ዝተጋደለ ህዝቢ’ዩ።
ዖና ካብ ፎርቶ ከረን ሓምሽተ ኪ.ሜ. ሪሒቓ ዝተደኮነት ታሪኻዊት ዓዲ’ያ። ቅድሚ ገለ ኣዋርሕ በቶም ወተሃደራዊ ኣዘዝቲ ”ኩለን ዓድታት ኣብ ሓደ ንጸጥታ ዝቀረበ ቦታ ይተኣከባ” ዝብል ኣዋጅ መሰረት ኣብ ከባቢ ዓዲ ዖና ዝርከባ ዓድታት ኣብ ዖና ክእከባ ገሮም። ቅድሚኡ ዝነደዳ ዓድታት ብስክዲራን፣ ፋቱዳ፣ ግብሲን፣ባንቢን ዳርጋ ጠቕሊለን ኣብ ዖና ኣትየን ነረን።ኣብ ምድሪ ብሌን ታሕሳስ ዳርጋ እኽሊ ኣትዩ ንመርዓን ካልእ ህዝባዊ ባዓላትን ተስካር ዝግበረሉ ወርሒ እዩ። ብፍላይ ሽዑ ሰሉስ መዓልቲ ክልተ ተስካር ነሩ ይበሃል። ብሓቂ’ውን ዖና ሽዑ መዓልቲ ግደፍዶ ደቂ ዓዲ ካብ ካልእ ከባቢ ዝመጽኡ ኣጋይሽ ነሮም እዮም። እቲ ህልቂት ሰሉስ ብዕለት 1 ታሕሳስ 1970 ዓ.ም ሰለ ስኾነ ብብሄር ብሌን ”ሰሉስ ጸላም መዓልቲ” ተባሂላ ትዝከር። ካብ ሰዓት ሽድሽተ ብከቢድ ብረት ካብ ፎርቶ ከረን ንዖና ዕላማ ዝገበረ ብዘይምሙቑራጽ ክሳብ እታ ዓዲ ካብ ሱራ ትድምሰስ ደብደብ ተኻይዱ። ጸኒሑ ከም ሓደ ናይ ጸላኢ ታባ ዝድምስስ እግረኛ ሰራዊት ነቲ እግርን ኢድን ዘይነበሮ ብሳንጃን ጥይትን ደጊሙዎም።ነዚ ተኸላኻሊ ህዝቢ ስለ ዝቀተሉ ዝነበረ ፈኸራን ዕላልን ሰራዊት ኢትዮጵያ ንልቢ ኩሉ ብሄር ብሌንን ህዝቢ ከተማ ከረንን ዘድረቐ’ዩ። ድሕሪ ነጻነት ኣብ’ዚ ዝሃለቐ ህዝቢ ክቁጸርን ዖና ደጊማ ክትህነጽን ዝነበራ ዝዘከራ የሎን። ካብዝን ካብትን ዝተረኽበ ጸብጻብ ግን ካብ 800 ክሳብ 1000 ዝግመት ሂወት ክኸውን ከሎ ንብረትን ዝስዓቦ ድኽነትን ስደትን ውርደትን ከየልዓልካ’ዩ። እቲ መደብ ንኹሉ ከባብ ከረን ክሳብ መሬት መንሳዕ ሓባብ በጁክ ካልእን ኣኪብካ ብጥይት ምቅታል እዩ ነሩ፣ሳላ ዓበይቲ ዓድን ናይ ሃይማኖት ሓለፍትን ግብረ ሰናይ-ማሕበራትን ዘካየድዎ ዘይሕለል ናይ ምትህድዳእ ጻዕሪ ክድሕኑ ኪኢሎም። እዚ ህልቒት እዚ ኢትዮጵያ ክትዓብጦ ወላ እንተፈተነት ደም ንጹሃት ደፊኡ ንደገ ተቓሉሑ’ዩ። ንመጀመርያ ግዜ አተን ፍሉጣት ናይ ዜናማዕከናት ከም ቢ.ቢ.ሲ, ሶት-ኣልዓረብን ብሰፍሑ ኣቃሊሔንኦ’የን።እቲ ኣቦ-ኣፍሪቃውያን ሕያዋይ ንጉስ አንዳተባህለ ዝዝመረሉ ዝነበረ ንጉስብግፍዕታቱ ኣብ ቅድሚ ማሕበረሰብ ዓለም ተቃሊዑ።
እዚ ናይ ዖናን በስክዲራን ጃምላዊ ህልቂት ኣብ ሐደ ግዜብስፍሑ ዝተፈጸመ ብምኻኑ ንዝክሮ ኣለናድኣ’ንበርእዚ ኢ-ሰብኣዊ ግፍዓዊ ተግባራት`ዚ ድሕሪኡ ኣብ መላእ ኤርትራ ኣብ ከተማታት ከይተረፈ ዝደጋገም ተርእዮ ኮይኑ`ዩክሳብ ካብ መሬትና ተሳዒሩ ዝወጽእ ቀጺሉ’ዩ።
እዚ ቅድሚ 44 ዓመት ዝተፈጸመ ጃምላዊ ህልቂት ሎሚ መዓልቲ ክንዝክር ቀንዲ ምኽንያት ብቀንዱ እቲ ህያው ታሪኽ ህዝቢታት ዖናን በስግዲራን ከምኡ ናይ ኩሉ ሰላማዊ ህዝብታት ህልቂት ተቀቢሩ ከይተርፍን፣ኩሉ እጃሙ ክገብር ንምዝኽካር’ዩ። ተጋዳላይ ኣብ ዕላማ ብድልየቱ ዝወፈረ ስለ ዝኾነ ናቱ ዝኽሪ ክህልዎ ከሎ ናይ ሰላማዊ ህዝቢ ቃልስን መስዋእትን ከኣ ናቱ ዝኽርን ዝክርን ክህልዎ ይግባእ። ፋሺስታዊ ስርዓት ግህደፍ ነዚ ቅዱስ ዕላማ ክዝክርን ንወለዶታ ዝኸውን ዝኽሪ ክገድፍን ዘይሕሰብ’ዩ። ኣብ ግዜኡ ዝሃልቕን ዝስደድን ዘሎ ሰላማዊ ህዝቢ ይበዝሕ።ናይዚ ጽዑቅ መግለጺ ግርማ ኣስመሮም ወኪል መንግስቲ ኤርትራ ኣብ ሕቡራት መንግስታት ነቶም ብሰንኪ ኣዕናዊ ስርዓት ህግደፍ ዝኽተሎ ዘሎ ፖሊስታት መሪርዎም፣ኤርትራ ገዲፎም ንዝስደዱ ዘለው ኣብ ውሽጢ ሓደ ወርሒ ብናህሪ ምውሳኹ ካብ እንታይ ይነቅል ተባሂሉ ተሓቲቱ ንጋዜጠኛ ቮይስ ኣመሪካ ኦዝሃቦ መልሲ እኹል መርትዖ`ዩ።
ህልቂት ሰላማዊ ህዝብታት ኤርትራ ተረሲዑ ክተርፍ ኣይግባእን። ምኽንያቱ ዝፈጠሮ በሰላን ዘስዓቦ ናይ ኣታሓሳስባ ጸቅጥንብግቡእ እንተዘይ ተፈቲሹን ተፈዊሱንብዕርቕን ብፍትሕን እንተዘይተደቢሱ ኣብ ዝቅጽል ወሎዶታት ቁስሊ ኮይኑ ንህላዌኣን ንምዕባሌኣን ክዕንቅፍ ክነብር’ዩ።
ካብዚ ብምብጋስ እዩ ደሞክራስያዊ ውድብ ብሄረ ብሌን ኤርትራ ኣብ ወርሒ ዓሰርተ ኣብ ዘካየዶ ማእከላይ ሽማግሌ ስሩዕ ዓመታዊ ኣኼባኡ ኣብ ምሉእ ዓለም ዝነብር ህዝቢ ኤርትራኣብ ነፍሲ ወከፍ ዓድን ኣውራጃን ብሄርን ሰላምዊ ህዝቢ ዝወደቁ ፈቲሹ፣ከምመበገሲንዖናን በስክዲራን ኣብነት መዓልቲ ሰማእትታ ሰላማዊ ህዝብታት ወሲዱ ነዛ1 ታሕሳስ ኩሉ ዓመት ህልቂት ሰላማዊ ህዝቢ ዝክር፣ ብሸምዓን ብካልእ ኣገባብ ንደቅና ክነማሓላልፍን ዝተላበወ።

28-11-2014

ዘልኣልማዊ ዝኽሪ ንስውኣትና!
ውድቐት ንፋሺስታዊ ስርዓት ህግደፍ!
ደሞክራስያዊ ውድብ ብሄረ ብሌን ኤርትራ
ሳይበር ኣድራሻና፣ [email protected]
ሳይበር ወብና፣ www.blina.org

MIDDLE. Eritrea defected Information Minister Ali Abdu Ahmed washes his hands clean of the regime.

In an alleged interrogation for asylum in Australia, he accuses the country’s president Isaias Afwerki to enslave the people, supporting terror groups in Somalia and the militarization of the whole people.

He claims that he and a number of high-ranking generals planned for a power coup that failed.

”I fled to the president planned to assassinate or arrest me,” he should have said in the hearing.

For many years served Ali Abdu Ahmed regime in Eritrea, faithful. He was the country’s Information Minister, President Isaias Afwerkis right hand of the man who ruled the country with an iron fist media for 13 years.

He is accused of being one of those who took the decision to arrest a number of free journalists, including the Swedish-Eritrean journalist Dawit Isaak.

In December 2013, without warning disappeared Ali Abdu trace. Express could be the first newspaper in the world reveal that he had fled the country and sought asylum.

Expressen has taken note of an alleged interrogation protocols now spread on multiple sites controlled by the opposition. The protocol reported to come from Ali Abdus asylum in Australia and he will in the hearing reveal a whole range of new details about the escape via Sweden and the regime in Eritrea.

He claims that he, since 2007 began working in secret to overthrow the regime.

”In 2010, I wanted to show the world that the president was unstable and arranged an interview with him on al-Jazeera English. Just as I thought he was unstable and sounded crazy. He was stoned. ”said Ali Abdu Ahmed in what is claimed to be a transcript of the hearing.

Ali Abdu wanted to get the people of Eritrea to realize that Afewerki was not able to run the country and that he was a ”monster”.

The president agreed to the interview.

Opposition news sites mocked him. Afewerki wanted to erase away the interview and gave orders to Ali Abdu to make contact with al-Jazeera.

He explained that it was not in his power.

”When I refused to obey orders I was captivated for 12 days from February 22 to March 6, 2010. I was released to attend an important national ceremony. The president did not want people to ask questions about my absence. ”

”I was warned on several occasions to know my place. One time when my younger brother applied for a passport, he was asked to prove that he was Eritrean citizens. When he told me that his brother was a minister, they said both to him and to my father (it was clear message to me): ”usually we receive guests at the high level of government here”.

In another section of the alleged interrogation Abdu Ali goes back to 1995.

Then based Government National Police Service.

It was that young Eritreans were forced to take an 18-month military service.

It consisted of military training but also by the community as combating malaria, for example.

Ali Abdu supported the project at first.

It would be just 18 months of service was extended in the war against Ethiopia in indefinitely.

Ali Abdu reveals that it was ”a way to provide firms owned by the ruling party PFDJ with free labor and slave labor.

The girls who were summoned had more ”humane fate”: They became maids and sometimes mistresses of corrupt generals ”.

There were tens of thousands of young people to flee the country to Ethiopia, Sudan and Yemen.

Abdu says in the interview that the president’s philosophy is to let people become hungry because they do not have the energy to think about politics.

Ali Abdu claims that he since 2007, collaborating with the opposition’s US-based website awate.com. He claims that wrote under the pseudonyms ”From the Belly of the Beast”.

”My intention was to reveal the government’s brutality and the president’s unbalanced personality as well as a number of other discriminatory factors against minorities and Muslims,” he allegedly said in the interview.

The website has their sponsors in Eritrea, particularly among minority group Jeberti as Al Abdu belongs.

The website revealed a series of news material that could only come from people with inside information on government and especially its involvement in the support for the terrorist group al-Shabab in Somalia.

”Now that it is known that my brother was news chief” joked ”people in the government with me and said that I was the source of a number of innovations. I was the source, ”he says.

Ali Abdu reveals that there is a group of people who are arrested without trial. The only imprisoned and gets forgotten. It’s just like in the case of the Swedish-Eritrean journalist Dawit Isaak. He does not mention but Isaak talks about how his own father was arrested.

”Back to 2001, when my father was in the age of 70 and was arrested. Although he was not accused of having committed a criminal, he was put in prison for 4.5 years. He was not political active and neither leading figure in Islamic society. He was a businessman. It was not clear why he was arrested. It is not untypical. In Eritrea, those who get arrested but to stand trial are not entitled to a defense and will never be condemned. The only imprisoned. When he, after four and a half years in prison has been released with health problems, he asked: ”Why was I arrested to begin with?” They said to him: ”So your son gets the message”.

Ali Abdu claims that he disliked the president’s plans to form its own defense force and also arm the people. A number of high-ranking army generals approached Abdu to discuss the change in Eritrea. They wanted to make a coup against Afwerki, claims Ali Abdu.

”Because they were soldiers, they wanted to use my popularity and wanted me to be a frontman in their proposed military solution. I’m the only one that they think I can look in the president’s eyes and say ”this is wrong”. However, he would never listen to me. ”

Ali Abdu says that Afwerki berated him for 6 hours. He told the story of China, Hezbollah in Lebanon, Afghanistan and Iraq. ”He said that Saddam Hussein was overthrown because he was addicted to his own modern defense. It does not work. You have to fight with your own people and your citizens. Its people’s armies live and die together. ”

The president was afraid of uprisings in the Middle East, in 2011. He controlled all the information ministry had to report on. He was afraid that a similar uprising would take place in Eritrea. When Egyptian President Hossni Mubarak was toppled did Afwereki a statement that Mubarak deserved it because he did not follow the ”Afwerkeis way.”

Ali Abdu should also say that he was working to seamlessly get people to rise against the dictator. He gave permission for a television program called ”Honesty”. People had to say what they thought about everyday problems such as water, electricity and inflation. In the interview, he argues that the only solution to bring to get rid of Afwerki was ”Tahrir Square style”, meaning peaceful uprising in Egypt.

Afwerki dismissed Ali Abdus television programs and was ”furious”. Ali Abdu became afraid for their own safety. One day he was visited by the Minister of Defence. He said ”the president do his dirty work while he is abroad. That way, he can order the arrest or execution, and when he comes home he pretends he be surprised and ”shocked”.

Ali Abdu began planning for his own escape. He understands that such a step would cost his family and friends very much. Therefore, he helped a number of people who worked for him escape. One of them is ”Colonel Fitsum from the security services.” He fled to Sweden.

Remained Ali Abdus old father, younger brother and own 15 year old daughter. In October-November 2013, he traveled through Europe, Canada and the final destination of Australia.

First he went to Canada. The trip started in Dubai via Germany, Sweden and on to Canada. He met his wife, and his son, who four years earlier had fled to Canada to live a secret.

Meanwhile, he tried to smuggle out his 15 year old daughter from Eritrea. He paid the smugglers $ 7,000 in advance for taking her to the Sudan. The regime intercepted a conversation with Ali Abdus brother Hassan. On December 8, became both his daughter, brother and father arrested.

”I am concerned for each family member who was arrested, especially my 15 year old daughter and my brother and my father in prison. I suffer from insomnia, heart trouble. I had serious thoughts of suicide. When I found out about my daughter’s fate December 8, I want to take my life because I felt I lost everything. I’m so lonely. I am in great need of getting my new wife and my children here. I am in desperate need of emotional support for my family. I have major economic problems, ”said Information Minister who in some way be held responsible for a series of dissidents and journalists Swedish-eritreanen Dawit Isaak.

Of Kassem Hamade

ኣበይ ኣለኺ ዱላ ኤርትራውያን?
ረድኢ መሓሪ /ኣለና/ 26 ሕዳር 2014 ዓ.ም.

“ዱላ ግርም መድሃኒት ኢያ! ደርግ ብዱላ ምስ ተደሰቐ ኢዩ እሺ ሐራይ ኢሉ ኣብ ኣትላንታ ዝተባህለት ከተማ ብሰላም ንክዘራረብ ተቐሲቡ። ሕጂ’ውን ክሳብ መንግስቱ ሃይለማርያም ስዩም ዝብልን ናጽነት ኤርትራ ጋህዲ ዝኸውንን ብዘተ ዘይኮነስ ብዱላ ጥራይ ክዝበጥ ኢዩ ዘለዎ። እቲ ምንታይ ሰላም ንደርግ መዘናግዒ ገበጣ’ምበር መሰረታዊ ፍታሕ ንምምጻእ ዝጀመሮ ጉዳይ ኣይኮነን። እምበኣር ሃባርም ደቀይ፡ ደቂ ኤርትራ! ሓደራኹም እዛ ዱላ ካብ ኢድኩም ኣይትፍለዩዋ” ቃል ሓርበኛ ኣቶ ብሃይማኖት ዝተባህሉ ኣቦ ተቐማጣይ ሽላሎ ኣብ 1989 ዓ.ም ዝተዛረብዎ ኢዩ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ መደብ ድምጺ ሓፋሽ ኤርትራ ቀቅድሚ ዜና ዝንበብ ዝነበረ ወርቃዊ ቃላት ሓርበኛ ኤርትራዊ ኣቦ ኢዩ።

በዛ ዱላ እትብል ወርቃዊት ቃል ኣቦይ ብሃይማኖት ነዚ ጽሑፍ’ዚ ክጅምር እከለኹ ድማ መዓሙቕ ባሕሪ ልበይ ባህ እብለኒ። ሎሚ ኤርትራዊ ሰብ፣ ብፍላይ ድማ ኤርትራዊ መንእሰይ ከም ሃይማኖቱ ክኣምነሉ ዝግበኦ ሰረተ-እምነት፤ ንገበነኛ ኢሳይያስን ቁንጣሮ ጭፍራ ህግደፍን ብዱላ ምዝባጥ ዝብል ጥራይ ክኸውን ይግባእ። ኣበይ ኣላ ግን እታ ዱላ?

እቶም ካብ ምንጋጋ ኣረሜን ኢሳይያስ ፍትሒ ንምርካብ ሰላማዊ ኣገባብ ቃልሲ ጥራይ ኢዩ መፍትሒ ዝብሉ ዘለዉ መራሕቲ ናይ ገለ ሰልፊታትን ውድባትን፤ ውሑዳት ተበለጽቲን ብጥንታዊ ማሕላ ዝጸንዑ እሙናት ደቂ ዕቁብ ኢሳይያስ ምዃኖም እናተፈልጡ ይመጽኡ ኣለዉ። ሰላም ኣብ መቓብር ኢሳይያስ እትጥጥዕ ተኽሊ’ምበር፣ ንሱ ብሂወት ኣብ ዘለወሉ ግዜ እትዝራእ ፈልሲ ኣይኮነንትን። ክቡራት ኣሕዋተይ! ዱላ ኤርትራውያን ግን ኣላ’ዶ? መን’ከ ይሓዛ? ወ.ዘ.ተ… ዝብሉ ሕቶታት ክምለሱ እዋናዊ ጉዳይ ኢዩ።

ዓመተ-2014፣ ኣብ ዱሮ ንሓመድ ድበ ኢሳይያስ ኢና ዘሎና። ሎሚ ኢሳይያስ ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ዝነበሮ እምነት ጸንቂቑ ኢዩ። ንሱን ኩሉ መንግስታዊ ትካላቱን ከኣ ብደምህት ይሕሎ ኣሎ። ኣብ ከምዚ ዝበለ እዋን ኣፈርክቡ፡ ከም ኮቦሮ ጥሪ ክህረም ምተገብአ። ኣብ ውሽጢ ሃገር ብወገን ናቕፋ ይኹን ሳዋ፣ ብወግን ደቡብ ይኹን ምብራቕ ኣብ ዘዝኸፈቶ ኣኼባትት ብህዝቢን ብሰራዊትን ንርእሱ ዘናውጹ ሕቶታት ክለዓሉ ጀሚሮም ኣለዉ። እቲ ቀደም ከም ሓደ ወረጃ መራሒ፣ ከም ነቢዪ ከይተረፈ ዝረኣየሉ ዝነበረ ግዜ ሎሚ የለን። ስለዚ ኩላትና ህዝቢ ኤርትራ ብዘይ ኣፈላላይ፣ ዕምሪ በላዒና ኢሳይያስ ኣራዊት ንምሕጻር ሎሚ ደዱላና ሒዝና ንዕደም ኣሎና። ሎሚ ኢሳይያስ ብዘይካ ናይ ክፍኣት ውጥን ምሕንጻጽ፡ ኣብ ምሕደራ ኤርትራ የለን። ኣብዚ ዱላ ኣድላዪ ኮይኑሉ ዘሎ ግዜ፡ ንኤርትራ ኣብ ውሽጢን ኣብ ደገን ብኩሉ ሸነኻት ዘመሓድሩዋ ዘለዉ፡ የማነ ገብረኣብን ሓጎስ ክሻን ኢዮም።

ከምቲ ብዕራይ ሰነ ነቲ ግናይ ወርሓት ፉፍፍፍ! እናበለ ጥራይ ዝሓልፎ፤ ኣባ-ጓይላ ጭፍራ ህግደፍ ኢሳይያስ ድማ ነቲ ዘለዎ ቁጠባዊ፣ ፖለቲካዊ፣ ዲፕሎማስያዊን ስነ-ኣእምሮኣዊን መዋጥር ንምስጋር ዘየሎ ክነሱ፤ ኣብ ፈቐዶ ዲጋታት ኣለኹ እናበለ ክሰሓግ ክንሰምዖ ወሪሕና ኢና።

ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ ዘመን ኣፍ-ኣርክቡ ንሕና ደቂ ሔማ ኤርትራ’ምበኣር እንታይ ንግበር? ቅድሚ ኩሉ ጉዳያትና ኣብ ጉዕዞና ንሓርነት፣ መጓዕዝትናን ዘይመጓዓዝትናን ሰባት ከነለሊ ምተገብአ። ካብ ኣካይዳ ውሕጅ ዝኾነ መንገዲ ደምበ ተቓውሞ፡ ምህሮ ክቕሰም ምተገብአ። እወ! ኣብ አኢድና ዱላ ኣቦይ በሃይማኖት ሒዝና፡ ካብ ዘረባን ጽሑፋትን ናብ ግብሪ ክንሰግር ንሕተት ኣሎና። ካብ ፋሕ-ፋሕ ምባል፡ ምውንጃልን ብትሕቲ ሃገራውነት ብኣውራጃ ምዝራብን፣ ናብ ዝጸበበ ደምበ ክንጥርነፍ ግዜ ይሓተና ኣሎ። ኣይንህመም ህዝበይ! ንስመር፣ ኣብ ሓደ መስርዕ ንወደብ፤ ኣብ ሓደ መንደቕ ንልገብ!!

መልኣከ-ሞት መራሒ ህግደፍ; ድምጹ ብማይክሮፎን ኣብ ዝሰማዕናሉ ኣብ ዓመተ 2014፣ “እንጣጢዕ ንዘርእ ኣሎና” ክብለና ወሪሑ። ኣብ ግራት እንጣጢዕ ዝተኻዕወ ዘርኢ ድማ፣ ኣብ ግራት ሽዕበት ከም ዝተዘርአ ስርናይ ብርንሃዮ ክኸውን ዝከኣል ኣይኮነን። ብድሕሪ ቃለ-ኑዛዜ ኢሳይያስ ኣብ ሓድሽ ዓመት 2014፣ ጽባሕ ቢጊሓት ኣብ ጽላል ቀባሮ ወዛሕዛሕ ክንርኢ ኢና’ሞ፣ እቶም ብግዝያዊ ረብሓን ብትውልዲን ኣብ መስርዕ ኢሳይያስ ዝለገብኩምን ብኣግኡ ጸሊም መንጠሊና ዓድጉ ክንብለኩም ንደሊ።

‘ኣቦይ ዝሃቡኒ መንበር፣ ወዲቓ ዘይትስበር ሞይታ እውን ዘይትቕበር’ ዝብል፤ ንስም ዝገልጽ ሕንቅልሕንቅሊተይ ከም ዝነበረ ኣብ እትዝክረሉ ግዜ፣ ሓርበኛታት ኣቦታትና እኒ ሸኽ ኢብራሂም ሱልጣን ዓሊ፣ ወልደኣብ ወልደማርያም፣ ዓብደል ቃድር ከቢረ ራእሲ ተሰማ ኣስበሮም ወ.ዘ.ተ… ዝገደፉልና ካብ ስም እትዓቢ ሓያል መሳርሒ፣ ዘይትወድቕን ዘይትስበርን ሃብቲ ከም ዘላትና የዘኻኽረና። እምነት ኢያ! ነንበይኑ መልክዓት ዘለዋ ባህርያዊት ህያብ ኢያ።

እምነት ምስ ፍቕሪ ሃገር፣ ሃይማኖታዊ ክብሪታትን ባህርያዊ ፍቕሪን ዝተሓዋወሰት ህያብ ኢያ። እምነት ንዓና፣ ልዕሊ መዳፍዕን ልዕሊ ሚሳይላትን ኢያ። እምነት ንኤርትራውያን ንጊንጢ ኩነታት ብተኣምር እትቕይር ዘይትበርስ ባህርያዊት ህያብ ደቂ ሰባት ኢያ። ሎሚ ንሕና ኤርትራውያን ነቲ ብጭፍራ ህግደፍ ዝተመንዝዐ ሓርነትና ንምርካብ ኣብ እንቃለሰሉ ዘለና እዋን፤ ብርግጽ ነዚ ዓማጺ ስርዓት ብዘይ ዱላ ክንስዕሮ ኢና ኢልና’ዶ ንኣምን ኢና?

ገለ ምንቅስቓሳትን መራሕተንን ንጉዳይ ተቓውሞ ከም መንበሪ ወረቐት ወይ ፍቓድ ንግዲ ጥራይ ኢዮም ዝጥቀሙሉ’ምበር ንህዝቢ ኣለዓዒሎም ክርቢት ሰውራ ክሽርጥጡ ሓሊሞም’ውን ኣይፈልጡን ኢዮም። ካብ ኣብ ሓራን ዲሞክራስያዊትን ኤርትራ ኣብ ከምዚ ዘለናዮ ዘራጊቶ እዋን ንክነብሩ ዝመርጹ፤ ሓርነት፣ ልዕልና ሕጊ፣ ህንጻ ቅዋማዊ መንግስቲን ማዕርነታዊ ኣነባብራን ኣለርጂ ዝገብረሎም ሰባት ኣይሰኣኑናን ኢዮም’ሞ ዱላ ንሓዝ።

ብሕልና ምግዛእ ምልክት ሰብኣዊ ክብረት ኢዩ። ወዲ ሰብ ብመልሓሱ ዚዛረቦን ብሕልንኡ ዝፈርዶን ማዕረ ምስ ዘይከውን፣ ሕልና ኣልቦ ፍጡር ይበሃል። ሎሚ ኣብዚ ስርዓት ህግደፍ ዝሰሓገሉ ዘሎ እዋን ወዲነይ-ወዲነየ፤ ሓያሎይ ደቂ ሃገር ገለ ብረብሓ ገለ ከኣ ብክቱር ፍርሒ ንሕልንኦም ጸቒጦም ዓይኖም ንዝረኣየቶ ንክምስክሩ ኣይከኣሉን። ኣብ ወጻኢ ካብ ዘለዉ ብዙሓት ኣብ ውድብ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ ዝነበሩ ገዳይም ተጋደልቲ፣ ንኢሳይያስ ኣፈወርቂ ከም ገዲም ወዲ ዕቁቦም ስለዝቖጸርዎ፤ ውሑዳት ድማ ኣብ ግዜ ሰውራን ብድሕሪ ናጽነትን ኣጸቢቖም ዝጠዓስሉ ብኢድ ኢሳይያስ ገበናት ስለዝፈጸሙ፤ ብዛዕባ ዕላማን መንገዲን ህግደፍ ሕልንኦም ዝወሰኖ ፍርዲ ክዛረቡሉ ኣይደለዩን።

ብዙሓት ኤርትራውያን ከኣ ንኢሳይያስ ከም ወዲ ኣውራጃኦም ስለዝመስሎም፡ ንሱ እንተወዲቑ ብካልኦት ኣውራጃታት ወይ ሃይማኖት ከይንግዛእ ካብ ዝብል ዘይበሰለ ሃምቦ-ሃምቦ ሓሳባት ኣብ ጎድኒ እዚ ዝቦኽቦኸ ስርዓት ተጣቢቖም ይርክቡ ኣለዉ።

ገለ’ውን ንኢሳይያስ ከም ወዲ ሃይማኖቶም ስለዝቖጽርዎ፣ ንሱ እንተዘየለ ብካልኦት ሃይማኖታት ክንግዛእ ኢና ካብ ዝብል ኣተሓሳስባ ንምድጋፉ መሪጾም። ሎሚ ገበነኛ ኢሳይያስ ካብ ሰዓት ኣፍ-ኣርክቡ ተመሊሱ ትንፋስ ክዘርእ ዝከኣል ኣይኮነን። ኣብ ውሽጢ ሃገር ብዘሎ መላእ ህዝቢ ኤርትራን ዝርካቡ ሓይልታት ምክልኻልን ኣጸቢቑ ስለዝተለለየ፣ ኣብ ደገ ብዝስማዕ ጣቕዒት ተበለጽቲን ዘይንቑሓትን ንትርግታ ልቡ ከህድእ ዝከኣል ኣይኮነን። ሎሚ ኣብ ኩሉ ሸነኻት ኤርትራ ዘረባ ተፈንዩ ኢዩ። ሰብ ብዛዕባ ህግደፍ ቃሕ ዝበሎ ዝዛረበሉ ግዜ ተኸሲቱ ኣሎ’ሞ፡ ዱላ ንሓዝ ህዝበይ።

ከምቲ መሬት ኣብ ድቕድቕ ጸልማት ሓዲራ በብቑሩብ ከብዲ ኣድጊ ትኸውንን ጸሓይ ኣዱንያ ትበርቕን ከኣ፤ መንነትን እንታይነትን ኢሳይያስ እናበርሀን እናተቐልዐን ክመጽእ ምዃኑ ኣይንጠራጠርን ኢና። ከምቲ ደጋጊምና ዝጸሓፍናዮ፤ ኢሳይያስ ወገን፣ ብሄር፣ ኣውራጃ፣ ወረዳ፣ ዓዲ፣ ሃይማኖት ዘይብሉ ኣረሜን ሰብ ኢዩ።

“ተሓቢኤን ይጠንስኦ’ሞ ሰብ ኣኪበን ይሓርሰኦ” ከም ዝበሃል፣ ኢሳይያስ እቲ ቅድሚ ኣርበዓ ዓመታት ኤርትራውያን ንምጽናት፣ ነዛ ሃገር ድማ ቡሶላ /ኮምፓስ/ ከም ዘይብላ መርከብ ናብ መኣዝኑ ዘይፍለጥ ግብ ዝበለ ጸልማት ንምድቕዳቕ ተሓቢኡ ዝጠነሶ ሰባብ ድቂ፤ ሎሚ ኣብ ዘመን ሳልሳይ ወለዶ ኤርትራ ብጥጅእ ደምህት ተጋሂዱ ኣሎ።
ናብቲ እንብህጎ ርሻን ሓርነት ንምብጻሕ፣ ‘ጀብሃን ሻዕብያን፡ ኣከለጉዛይ፡ ሓማሴንን፡ ሰራየን ቆላን ከበሳን፡ ኣስላምን ክርስትያንን ትግረን ትግርኛን ወ.ዘ.ተ… ከይተበሃሃልና፣ ናይ ትማሊ ዝነበረ መንገዲ ክንጥምት ይግበኣና። ኢሳይያስ ቅድሚ ትማሊ፣ ትማሊን ሎሚን ከመይ ዝኣመሰለ ሕብርታት ይቐያይር ከም ዝነበረ ንምፍላጥ ድማ ሕሩድን ዕጣንን ዘድልዮ ጉዳይ ኣይኮነን።

ንሕና ደቂ ቆላን ከበሳን ኤርትራውያን ዘይነጽፍ ፈለግ ኣሎና። ናይ ሎሚ መንነትና፣ ተግባራት ህግደፍ ብኣውራጃን ሃይማኖትን ዝሓምሮጎ ሓበጀራዋይ’ኳ እንተመሰለ፤ ኣይተረኮነን። ካብ ኤርትራዊ ክውንነት፣ ስነ-ምግባርን ባህሊን ዝሓከለ ዕሉል ገበነኛ ኢሳይያስ ኣፈወርቂ፣ እተን ንኣርበዓ ዓመታት ዝቓንየን ዝነበረ ስልኪታት ክራሩ ተበታቲኸን ኢየን። ሎሚ ኣብ ኣፍ-ኣርክቡ ዕምሩ ኣትይሉ ኣብ ዘለወሉ ተሃዋሲ ግዜ ድማ በታ ተሪፋቶ ዘላ እንኮ ዘይተበትከት ስልኪ ክራሩ ገይሩ ናይ ቀደም ደርፊ ንክደርፍ ዝመጣጠር ዘሎ ዘይክውንነታዊ ፍጡር ምዃኑ፡ ካብ እንግንዘብ ኣይወሓደን።

‘ተካል ሓሙ ሸዊት ሓጋይ ይእዝዝ’ ከም ዝተባህለ፤ ኣብ ኣፍ መቓብር ዝበጽሐ ውጹዕ ድማ ዘይእዝዞ ነገር የለን። ኢሳይያስ ካብ ቃሬዛ ንምምላስን ነቲ ኣብ ቀብሩ ንክብላዕ ዝተኣዘዘ ቋሬጣ ንምድንጓይን፣ ካብን ናብን የዕለብጥ ኣሎ። ሎሚ ኣብዚ ዓለምና ናብ ንእሽቶ ቁሸት እናተቐየረት ትኸደሉ ዘላ ዘመነ-ዓውላማ፣ ኢሳይያስ ብሂወት ኣብ ልዕሊ መሬት ክሳብ ዘሎ፤ ኣብ ሃገርና ኤርትራ ባኒን ፍትሒን ክመጽእ ማለት ዘበት ኢዩ። እሞ ኣንታ መንእሰይ ዓይኒ ከተማ፡ ነታ ከም ጽላተ ሙሴ ዝጠፍአት ዱላ ኣቦይ በሃይማኖት ሓቢርካ ድለያ’ሞ ንፍትሒ ቀልስ።

[email protected]